Yerel gazete okuma alışkanlığı araştırmasına ilişkin belli başlı bulguları yazmaya devam ediyoruz. Bu üçüncü yazımız… Anket verileri ile cinsiyet, yaş, medeni durum, eğitim durumu, meslek, maddi durum ve siyasal eğilimler gibi düzeylerde, ayrı kategori ya da gruplar oluşturarak yeni veriler elde etmek mümkün. Ancak genel olarak bazı noktaların altı çizilirse, bu yazıda yerel gazete içerikleri ve okunan bölümler üzerinde durmak istiyorum.
İÇERİK YETERLİ Mİ?
Örneğin, ankete katılan 447 kişiden alınan "Okuduğunuz yerel gazeteyi içerik açısından yeterli buluyor musunuz?" şeklindeki soruya verilen yanıtlar; gazete tercihleri bazında farklılık göstermekle birlikte pek de şaşırtıcı değil. İlkokul mezunları arasında "yerel gazete içeriklerini yetersiz buluyorum" diyenlerin sayısı, "yeterli buluyorum" diyenlerden birkaç kişi fazla iken; lise ve üniversite mezunları arasında yetersiz bulanların oranı, yeterli bulanların iki katını aşıyor. Başka bir deyişle, eğitim durumu arttıkça, yerel gazete içeriklerinden duyulan memnuniyet oranı azalıyor.
İşsizler arasında da yerel gazeteyi yetersiz bulma oranı, yeterli bulanlara göre iki kattan fazla yüksek çıkıyor. Ancak emekliler arasında yerel gazeteleri yeterli bulma oranı daha yüksek. Meslek ya da çalışma grupları arasında yalnızca "emekliler" yerel gazete içeriklerinden daha "memnun" görülüyor.
Yerel gazeteleri düzenli olarak takip edenlerin gazete içeriklerini yeterli bulma oranı, düzenli takip etmeyenlere göre daha düşük. Düzenli yerel gazete okurları, yerel gazete içeriklerini daha yetersiz buluyor.
Bir başka kategoride değerlendirildiğinde ise, örneğin yerel gazeteyi "kendi parası" ile satın alanlar, "başkasının aldığı gazeteyi okuyanlara" oranla, yerel gazeteleri biraz daha yeterli buluyor.
Başka bir boyutta bakılacak olursa; "yerel gazeteyi kendi parası ile satın alanlar arasında", yaklaşık her 10 kişiden 4'ü yerel gazeteleri yeterli, 4'ü de yetersiz buluyor. Başkasının aldığı gazeteyi okuyanlar arasında da yaklaşık 4 kişiden biri "yeterli bulduğunu" söylüyor.
Yerel gazeteyi kendisi satın alanların yaklaşık yarısı, gazete okumaya 15 ile 30 dakika arasında zaman ayırdığını ifade ediyor. Başkasının satın aldığı gazeteyi okuyanların ise yüzde 60'ı 15 dakikadan az sürede gazeteyi "okuyor".
İşsiz olduğunu söyleyenlerin yarıya yakını yerel gazeteyi kendi parası ile okuyor. Yerel gazete satın alma oranı en yüksek meslek grubu "sanayiciler". Kendisini sanayici olarak tanımlayanların dörtte üçü, kendi satın aldığı gazeteyi okuyor. Başkasının aldığı gazeteyi okuma oranı serbest meslek, özel sektör çalışanları ve ev kadınları arasında daha yüksek. Emeklilerin yarıdan biraz fazlası da yerel gazeteyi kendi parası ile alıp okuduğunu söylüyor.
İşsizlerin yaklaşık üçte biri güncel gelişme ve haberleri gazetelerden takip ettiğini söylüyor. Kamu ve özel sektör çalışanları ise bilgilenmek için daha çok gazete ve televizyonları birlikte tercih ediyor. Serbest meslek sahipleri, esnaf ve tüccarlar tercihlerini çok az farklılıkla da olsa televizyondan yana koyuyorlar. Ev kadınları ve emekliler ise haber almak için çoğunlukla televizyon izliyor.
KİM NEREYİ, NEREDE OKUYOR?
Ankete katılanlara bir de "en çok hangi bölümleri okumayı tercih ettiklerini" sorduk. Bulgular, öncelikle beklendiği gibi "birinci sayfanın en önemli yer olduğunu" ortaya koyuyor. Her 100 kişiden 22'si "birinci sayfayı okumayı" tercih ettiğini söylüyor. Ardından "manşet haber" (yüzde 20), birinci sayfadaki önemli haberler (yüzde 17), spor sayfası (yüzde 10), ilan ve reklamlar (yüzde 9), köşe yazıları (yüzde 6), bulmaca (yüzde 5) ve magazin (yüzde 5) en çok tercih edilen diğer bölümler. Bunun dışında, at yarışı ve diğer bölümler ise oldukça az tercih ediliyor.
Öte yandan yerel gazetelerde birinci sayfa, manşet haber ve magazin haberlerini tercih edenlerin gazete okumaya daha çok 15 dakikadan az ayıranlar olduğunu söylemek mümkün. Spor ile ilan ve reklam bölümlerini tercih edenlerin gazete okumaya daha çok 15 ile 30 dakika arasında ayırdıkları anlaşılıyor. Birinci sayfada önemli haberleri, bulmaca ve köşe yazılarını okuyanlar da gazete okumaya daha çok 30 dakikadan fazla ayıranlar.
Yine bir karşılaştırma yapılacak olursa gazete okuma sıklığı arttıkça, yerel gazete okumaya ayrılan sürenin de arttığı söylenebiliyor. Ancak ağırlıklı olarak yerel gazetelerin düzenli okurları arasında, gazete okumaya yaklaşık 15 ile 30 dakika arasında zaman ayrıldığı anlaşılıyor.
Birinci sayfayı tercih edenler yerel gazeteyi daha çok işyerinde ve kahvehanede okuyor. Manşet haber ve birinci sayfadaki önemli haberlerin okurları, ağırlıklı olarak yerel gazeteyi evde okuyanlar. Spor sayfasını tercih edenler daha çok kahvehanede okurken, işyerinde ve evde okuyanların oranı da bir hayli yüksek. Bulmacayı tercih edenlerin yaklaşık üçte biri evde, dörtte biri de işyerinde yerel gazete okuduğunu söyleyenler. İlan ve reklamlar da evde ve işyerinde gazete okuyanların tercihi. Köşe yazılarını tercih edenlerin yaklaşık yüzde 40'ı gazeteleri evde okuduğunu belirtiyor. Magazin takipçilerinin yaklaşık üçte biri de yerel gazeteyi evde okuduğunu söylüyor.
Bir sonraki yazıda yerel gazete içeriklerine ilişkin ifadeler arasında ankete katılanların verdikleri puanları yazacağım. Bu bir anlamda da yerel gazetelerin karnesi olacak…
-----------------------------------
Bu araştırmanın tam metni şu hakemli dergide yayımlanmıştır:
Yüksel, E., “Eskişehir Ölçeğinde Yerel Gazete Okuma Alışkanlığı ve Okur Beklentileri Üzerine Bir Alan Araştırması”, Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi Selçuk İletişim 4 (3), 29-50, (2006).
-----------------------------------
Bu araştırmanın tam metni şu hakemli dergide yayımlanmıştır:
Yüksel, E., “Eskişehir Ölçeğinde Yerel Gazete Okuma Alışkanlığı ve Okur Beklentileri Üzerine Bir Alan Araştırması”, Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi Selçuk İletişim 4 (3), 29-50, (2006).
-----------------------------------
YEREL GAZETE İÇERİKLERİ SİZCE YETERLİ Mİ?
02.08.2005
02.08.2005
http://www.dorduncukuvvetmedya.com/article.php?sid=4903
Aynı yazı (1) Sakarya, 28
Eylül 2005 Çarşamba, s.5.
(2) Sakarya, 30 Eylül
2005 Cuma, s.10.